Liệu âm nhạc Việt Nam có sẵn sàng cho sân chơi toàn cầu?
Chìa khóa dẫn lối thành công cho âm nhạc Việt là bứt phá khỏi giới hạn biên giới, nhận định của Tiến sĩ Nguyễn Văn Thăng Long, giảng viên cấp cao Khoa Truyền thông và Thiết kế, RMIT Việt Nam.
Nhận định được trích dẫn từ báo cáo “Tổng quan ngành công nghiệp âm nhạc kỹ thuật số Việt Nam 2024: Sự chuyển mình, các xu hướng mới và tiềm năng phát triển” do ông và nhóm nghiên cứu gồm cựu sinh viên và sinh viên trường thực hiện.
Bản sắc âm nhạc Việt song hành cùng tư duy âm nhạc quốc tế
Âm nhạc Việt hiện đang có sức ảnh hưởng đến âm nhạc thế giới hơn bao giờ hết. Nhờ sự phát triển của các nền tảng nhạc số và mạng xã hội, nhiều bản hit Việt trở thành hiện tượng toàn cầu. Trong đó có thể kể đến “See tình” của Hoàng Thùy Linh hay “Hai phút hơn” của Pháo đã gắn kết khán giả toàn thế giới bằng âm nhạc bắt tai và dance challenge (thử thách điệu nhảy) gây nghiện. Nhờ vào những ca khúc này, nhạc Việt được tiếp cận, biết đến và yêu thích rộng rãi hơn, giúp đất nước trở thành một điểm mốc thú vị trên bản đồ âm nhạc thế giới”.
BLACKPINK nhảy theo dance challenge “See Tình” của Hoàng Thùy Linh tại concert Born Pink Hà Nội (Nguồn: VTV.vn)
Tiến sĩ Long cho biết: “Thế hệ nghệ sĩ Việt trẻ cũng đang định hình lại tương lai của nhạc Việt trong những năm gần đây. Các tác phẩm âm nhạc của họ thể hiện rõ lối tư duy sáng tạo, đổi mới và phóng khoáng, cũng như phản ánh “cái tâm” làm nghề không hề kém cạnh những bậc tiền bối đi trước. Không chỉ thế, họ còn xuất sắc thể hiện sự linh hoạt và tính đa nhiệm của mình thông qua việc đảm nhận cùng lúc nhiều vai trò khác nhau như ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất, đồng thời định nghĩa lại về giới hạn của một hình mẫu nghệ sĩ truyền thống”.
Pháo là đại diện Gen Z trình diễn tại Asia Song Festival 2023, diễn ra ở Hàn Quốc (Nguồn: Facebook nghệ sĩ)
Mỹ Anh trình diễn tại lễ hội âm nhạc Heads In the Clouds ở Mỹ (Nguồn: VnExpress)
Các dự án âm nhạc hợp tác quốc tế khởi sắc
Nhờ tư duy âm nhạc bài bản và định hướng phát triển toàn diện, nhiều nghệ sĩ Việt đã bắt đầu tạo dựng được mối quan hệ hợp tác nổi bật với nghệ sĩ nước ngoài hoặc công ty âm nhạc đa quốc gia để đưa các sản phẩm âm nhạc vượt ra khỏi thị trường Việt Nam, tạo dấu ấn nổi bật trên thị trường quốc tế. Theo Tiến sĩ Long, “các nghệ sĩ này đã góp phần thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa nền âm nhạc Việt Nam và đóng vai trò như những đại sứ – kết nối và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động giao lưu văn hóa trong và ngoài nước”.
Những năm gần đây, thị trường nhạc Việt được chứng kiến nhiều màn hợp tác chấn động như Sơn Tùng M-TP với Snoop Dogg trong MV “Hãy trao cho anh” hay Vũ. với Lukas Graham trong MV “Happy for you”, song 2023 mới là năm bùng nổ các màn hợp tác quốc tế gây tiếng vang lớn. Đầu năm ngoái, Đức Phúc làm sống lại bản hit vượt thời gian “I do”, kết hợp cùng chính chủ của ca khúc, hiện tượng âm nhạc của thập niên 90 – nhóm 911. Ngay sau đó, thuy – ca sĩ người Mỹ gốc Việt – cũng tung ra bản remix cho hit “girls like me don’t cry” kết hợp cùng MIN.
Xuất khẩu nghệ sĩ, nhập khẩu fan
Tiến sĩ Long nhận định: “Việc xây dựng các fandom (cộng đồng người hâm mộ) ở nước ngoài trước đây chỉ gói gọn ở các nền âm nhạc phát triển như US-UK, Hàn Quốc, Trung Quốc hay Nhật Bản. Tuy nhiên trong năm qua, âm nhạc Việt cũng đã tạo được điểm nhấn trong mắt cộng đồng yêu nhạc quốc tế. Bên cạnh các dự án hợp tác âm nhạc xuyên biên giới, nhiều nghệ sĩ có thêm điều kiện mở rộng phạm vi hoạt động, xây dựng thành công sự nghiệp ở các thị trường ngoại. Đi kèm theo đó là sự xuất hiện của các fandom ở nước ngoài – đồng hành và ủng hộ nghệ sĩ Việt trong quá trình họ hoạt động ở những thị trường mới”.
Các sản phẩm âm nhạc hợp tác quốc tế khởi sắc trong năm 2023 (Nguồn: YouTube nghệ sĩ Đức Phúc và thuy)
Nổi bật nhất là sự phát triển rõ rệt của fandom Chi Pu tại Trung Quốc sau thành công ở chương trình “Tỷ tỷ đạp gió rẽ sóng”. Không chỉ có cơ hội trình diễn tại những sân khấu quy mô hoành tráng ở xứ sở tỉ dân như Đại nhạc hội thanh niên châu Á 2023, Đêm hội TMALL, sự kiện chào năm mới của đài Hồ Nam và các chương trình truyền hình, hình ảnh Chi Pu còn phủ sóng khắp các đường phố và trang mạng xã hội của Trung Quốc nhờ fan chi tiền quảng bá.
Hình ảnh Chi Pu được fan chi tiền quảng bá tại trung tâm thương mại sầm uất ở Trung Quốc (Nguồn: Instagram nghệ sĩ)
Một trường hợp nổi bật khác là Quang Hùng Master D – chủ nhân bản hit “Dễ đến dễ đi” trên các nền tảng video ngắn. Mặc dù có khởi điểm có phần khiêm tốn, “Dễ đến dễ đi” đã giúp Quang Hùng Master D trở thành hiện tượng ở thị trường Thái Lan. Chàng ca sĩ cũng thường xuyên ra các sản phẩm âm nhạc, nội dung bằng tiếng Thái dành tặng cho fan. Được săn đón ở xứ sở chùa Vàng như ngôi sao hạng A, fan Thái Lan mạnh tay chi tiền cho các món quà tặng Quang Hùng, săn vé gặp thần tượng và đặt biển quảng cáo quy mô khủng tại các trung tâm thương mại và đường phố Thái Lan. Bên cạnh đó, ca khúc của Quang Hùng cũng được dân mạng Trung Quốc yêu thích và tạo nhiều bản cover.
Quang Hùng Master D cũng là nghệ sĩ Việt được ưu ái xuất hiện trên đường phố Thái Lan nhờ sức chi khủng của fan (Nguồn: Facebook nghệ sĩ)
Tiến sĩ Long kết lời: “Các dự án hợp tác âm nhạc quốc tế và mở rộng thị trường hoạt động không chỉ mang lại lợi ích cho sự nghiệp của nghệ sĩ mà còn góp phần quảng bá văn hóa – âm nhạc Việt ra sân chơi toàn cầu. Về lâu dài, đây sẽ là hướng phát triển mũi nhọn của nhóm nghệ sĩ trẻ có tư duy sáng tạo, đổi mới và có định hướng phát triển dài hạn. 2024 được kỳ vọng là năm bùng nổ của nhạc Việt trên sân chơi toàn cầu, sẵn sàng chinh phục khán giả vượt xa mọi đường biên địa lý”.
